Ngành ngân hàng Việt Nam và Trung Quốc đã chính thức công bố kết nối thanh toán bán lẻ song phương qua mã QR, mở ra một kênh giao dịch mới cho hàng triệu du khách và được xem là cú hích quan trọng cho hạ tầng thanh toán số trong nước. Giai đoạn đầu sẽ phục vụ khách du lịch Trung Quốc tại Việt Nam, và dự kiến mở rộng cho du khách Việt Nam sang Trung Quốc vào đầu năm 2026.
Diễn biến chính
Tại lễ công bố diễn ra ở Hà Nội vào sáng 1/12, các bên liên quan đã chính thức đưa vào vận hành dịch vụ thanh toán bán lẻ song phương qua mã QR giữa Việt Nam và Trung Quốc. Dự án là kết quả hợp tác bốn bên giữa Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS), UnionPay International (UPI), cùng hai ngân hàng quyết toán được chỉ định là Vietcombank (phía Việt Nam) và ICBC (phía Trung Quốc).
Trong giai đoạn đầu triển khai, dịch vụ sẽ phục vụ chiều khách vào Việt Nam (Vietnam inbound). Cụ thể, du khách Trung Quốc có thể sử dụng ứng dụng ngân hàng của mình để quét mã VIETQRGlobal tại các điểm chấp nhận thanh toán ở Việt Nam. Mạng lưới ban đầu bao gồm nhiều thương hiệu lớn như hệ thống siêu thị thuộc tập đoàn Center Retail, chuỗi cửa hàng Highland Coffee, và các đơn vị thuộc hệ sinh thái Sun World.
Giai đoạn tiếp theo dành cho chiều khách từ Việt Nam ra nước ngoài (Vietnam outbound) dự kiến sẽ được triển khai vào Quý I/2026. Khi đó, du khách Việt Nam có thể dùng ứng dụng ngân hàng nội địa để thanh toán bằng cách quét mã QR tại Trung Quốc, loại bỏ các rào cản về đổi ngoại tệ hay phụ thuộc vào thẻ thanh toán quốc tế.
Nguyên nhân và bối cảnh
Sự hợp tác này được thúc đẩy bởi quy mô trao đổi du lịch và thương mại lớn giữa hai nước. Trung Quốc hiện là nguồn khách du lịch lớn nhất của Việt Nam. Theo số liệu được công bố, trong 9 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã đón gần 3,9 triệu lượt khách Trung Quốc trong tổng số 15,4 triệu lượt khách quốc tế, tăng 43,9% so với cùng kỳ năm trước. Việc đơn giản hóa thanh toán được kỳ vọng sẽ thúc đẩy chi tiêu của du khách.
Nền tảng cho dự án được đặt ra từ tháng 10/2024, khi NAPAS và UPI ký Biên bản ghi nhớ hợp tác dưới sự chứng kiến của Thủ tướng hai nước. Thỏa thuận này nhanh chóng được cụ thể hóa bằng một thỏa thuận hợp tác bốn bên, khẳng định cam kết triển khai dịch vụ.
Một yếu tố kỹ thuật quan trọng là việc thúc đẩy **thanh toán xuyên biên giới** bắt buộc phải sử dụng mã QR thanh toán (QR Payment) theo chuẩn, ghi nhận giao dịch theo mô hình giữa đơn vị bán hàng, ngân hàng và hệ thống bù trừ. Điều này khác biệt với hình thức QR chuyển tiền (QR Transfer) vào tài khoản cá nhân, vốn không phù hợp với các yêu cầu về an toàn và đối soát quốc tế. Đây cũng là lý do thời gian qua cơ quan quản lý và các ngân hàng đã đẩy mạnh việc chuẩn hóa hệ sinh thái QR thanh toán trong nước, tạo nền tảng đồng bộ cho hội nhập quốc tế.
Nhận định và so sánh
Phát biểu tại sự kiện, ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước), nhận định công nghệ QR Code đã trở thành một cấu phần hạ tầng quan trọng của nền kinh tế số quốc gia. Ông nhấn mạnh cơ hội đưa “thương hiệu QR Code Việt Nam ra thế giới” khi hạ tầng kết nối trong nước đã đủ mạnh và đúng chuẩn quốc tế.
Mặc dù trước đây Việt Nam đã kết nối thanh toán với Thái Lan, Lào và Campuchia, việc hợp tác với Trung Quốc được đánh giá là bước tiến lớn nhất về quy mô và tiềm năng. Giới chuyên môn cho rằng việc hệ thống thanh toán Việt Nam đáp ứng được các tiêu chuẩn kỹ thuật, an ninh của một thị trường lớn như Trung Quốc là minh chứng cho sự trưởng thành của hạ tầng số trong nước. Đây là cơ sở để Việt Nam mở rộng kết nối sang các thị trường khác với tốc độ nhanh hơn.
Thành công của dự án được kỳ vọng sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa cho các kết nối tiếp theo. Lộ trình mở rộng trong tương lai gần tập trung vào khu vực ASEAN, với các thị trường mục tiêu là Indonesia, Singapore và Malaysia. Xa hơn, Hàn Quốc và Nhật Bản cũng là những thị trường tiềm năng, dự kiến được triển khai trong giai đoạn 2026–2027.
Việc kết nối thanh toán QR với Trung Quốc không chỉ là một dự án hợp tác kỹ thuật đơn thuần mà còn là dấu mốc khẳng định năng lực và vị thế mới của hệ thống thanh toán Việt Nam. Diễn biến này tạo nền tảng vững chắc cho quá trình hội nhập sâu hơn vào hệ thống tài chính khu vực và quốc tế, hứa hẹn nâng cao trải nghiệm cho du khách và thúc đẩy các hoạt động kinh tế song phương.
